Додека нечии последни мавтања со крилјата и звуци на птичјата песна одекнуваат над шумите, мочуриштата и морските гребени, научниците предупредуваат дека доколку не се преземат итни мерки за зачувување, повеќе од 500 видови би можеле да бидат изгубени засекогаш наредниве 100 години, според напис објавен во списанието „Нејчр“ за екологија и еволуција (Nature Ecology and Evolution). Нивното исчезнување би било тивка трагедија за природата, бидејќи птиците се чувари на природната рамнотежа, од којашто зависи и самиот човечки опстанок, пишува српскиот портал „Политика“.
Губењето птичји видови, како што се атлантската рибарка, гугутката и големата дропла, ги доведува во прашање многуте функции што птиците ги извршуваат во природата – од намалувањето штетници до расејување на семето.
– Се соочуваме со криза на истребување птици, какво што нема видено во поновата историја. Повеќе од 500 видови – тоа е трипати повеќе од она што исчезнало претходниве 500 години. Тоа е шокантна бројка што не можеме да ја игнорираме, истакна д-р Кери Стјуарт од Универзитетот на Рединг, Англија, главна авторка на научното истражување.
Таа додаде дека со анализа на податоци за речиси 10.000 познати видови птици и користејќи проценки од Меѓународната унија за зачувување на природата (ИУЦН), научниците ги идентификувале главните двигатели на ова исчезнување. Тоа се: Губење на живеалиштата поради ширењето и сѐ поинтензивното земјоделството, климатските промени, ловокрадството и движењето на видовите коишто спаѓаат во грабливци, т.е. ловци. Сепак, хипотетички – дури и ако сите овие причини одеднаш исчезнат, околу 250 видови сепак би исчезнале, бидејќи веќе се на работ на истребување.
– Затоа, да нагласам: Пасивната конзервација веќе не е доволна. На многу видови им е потребна активна помош – програми за закрепнување, како што се одгледување во затворен простор, обновување на живеалиштата и повторно пуштање в природа, вели Стјуарт.
И проф. Мануела Гонзалез-Суарез, соавторка на трудот, предупредува:
– Спречувањето на заканите не е доволно. За дури 250 до 350 видови ќе требаат дополнителни, насочени мерки за заштита ако сакаме да ги спасиме во следниот век.
Веќе има примери за успешно закрепнување на загрозените видови, се вели во написот. Калифорнискиот кондор, најголемата птица во Северна Америка, исчезна во дивината во 1987 година – а само 22 единки преживеале зад решетки. Благодарение на внимателните програми за одгледување и пуштање, сега има околу 350 единки во природата.
Во Велика Британија, мочуришната чапја голем воден бик (лат.: Botaurus stellaris, којашто ја има и во Македонија), исчезна како птица за размножување во 19. век, кога мочуриштата беа исушени за земјоделски цели. По децениски обновувања на живеалиштата, бројот на мажјаци достигна 280 минатата година – што е највисок последниве 200 години.
– Не постои магично решение за кризата со истребувањето. Заштитата на природните подрачја и намалувањето на заканите се клучни чекори, но на некои видови им е потребно многу повеќе – интензивни програми за обновување – вклучувајќи и размножување, преместување на популацијата, или пак, дури и дополнително хранење, вели д-р Стјуарт Бјукарт, водечки научник во Меѓународната организација „Бирдлајф“ (BirdLife International).
Податоците од најновиот извештај за состојбата на птиците во светот покажуваат дека речиси 50 отсто од сите видови птици во светот се во опаѓање. Причините остануваат исти – уништување на шумите и природните ресурси, климатските промени, нелегалниот лов и влијанието на грабливците.
